Diş fırçalamak yada fırçalamamak?
Diş fırçalamak gerek mi? diye kime sorsak doğal olarak “evet! tabii ki…” cevabını alırız. Ancak biz bu soruya cevap verirken; günboyu ağzımız içerisinde neler olduğunu incelemek ve diş fırçalayarak oral mikrobiyota içerisinde neleri değiştirdiğimize bir bakmak istiyoruz.
Nedir çürük?
İsterseniz önce çürük olayında ki etken ve edilgen unsurları tanıyalım. Diş minesi, diyet (beslenme tarzınız), oral mikrobiyota, ağız hijyeni ve nihayetinde çürük! Bunların her birisi aslında kendi başına bir sempozyum konusudur. Biz kısa kısa bahsedip sorumuzu cevaplamaya çalışalım.
Mine dokusundan başlayalım;
Dişlerimizin ağız içerisinde görülen kısımlarına diş kuronu denir. Diş kuronu en içten dışarıya doğru anatomik olarak pulpa, dentin ve mine adını verdiğimiz doku katmanlarından oluşuyor.
Minenin dokusunun %96’sı mineralden, geri kalanı ise su ve organik maddeden oluşur. Mohs sertlik skalasında 5 ile değerlendirilir. Bu değer minenin insan vücundaki en sert ve en yoğun mineralleşmiş maddesi olduğunu gösterir. Normal rengi açık sarıdan grimsi beyaza kadar çeşitlilik gösterir. Dişin yüzeyinde farklı kalınlıklarda bulunur. Minenin temel minerali bir kristalize kalsiyum fosfat olan hidroksiapatittir.
Oral mikrobiyota
Oral kavite vücudumuzun dış dünyaya açılan kapısıdır. Sindirim sistemi, solunum sistemi ve özellikle dilaltı bölgesinde kan dolaşım sistemiyle yakından ilişkili bir bölgedir. Yaklaşık olarak 215 cm² lik bir yüzey alanına sahiptir.
Mikrobiyota; bitkilerden hayvanlara kadar çok hücreli olarak adlandırdığımız canlıların iç ve dış yüzeylerinde bulunan; bakteriler, arkeler, protistler, mantarlar ve virüslerden oluşan popülasyonun genel adıdır.
Oral mikrobiyota ise Firmicutes, Proteobacteria, Actinobacteria, Bacteroidetes, Fusobacteria, Spirochaetes gruplarının yanısıra daimi dişlenme döneminde gram(-) anaerobik bakteri türlerinin de dahil olduğu kalabalık bir yaşam alanıdır.
Diş çürüğü nedir?
Ağız ortamının normal pH derecesi 7 nin üzerindedir. Yani bazik karakterlidir. Ağız dokularının ve özellikle mine dokusunun sağlığını koruması bu baz seviyesi sayesinde olur.
Oral mikrobiyatada asit ortamda yaşamayı seven mikroorganizmalar çoğalmaya başladıkça, asit/baz dengesi asitleşmeye doğru değişiklik gösterir. Asitik ortam mine dokusunda bozulmalara sebep olur. Böylece yaralanan mine dokusunda çürük süreci tetiklenir.
Konunun buradan sonrası çürük teorilerine doğru genişlemeye başlayacağı için “Diş çürüğü nasıl oluşur?” sorusuna bu kadar cevapla yetinelim.
Diş fırçalamakda ki amacımız nedir?
Uyku esnasında ağız ortamında hareket azalır, tükrük salgısı neredeyse tamamen durur. Ortam ısısı da bakteri çoğalması için son derece elverişli hal alır.
1 milimetre tükürükte 16.000 aerob ve 40.000 anaerob mikroorganizma bulumaktadır. Ve siz yatmadan önce diş fırçalamazsanız ağız ortamındaki bakteri sayısını azaltmamış olursunuz. Dişler ve çevre dokular arasında kalan ve bakteriler için besin değeri taşıyan artıklarla ağız ortamındaki bakteri florasını beslemiş olursunuz.
Diş fırçalamadan yattığımızda dişlerimiz sabaha kadar geçen sürede oldukça fazla sayıda zararlı bakterinin asidik etkisine maruz kalır. Asit mine dokusunun çözülmesine ve diş minesinde kaviteler (çukurlar) oluşmasına neden olur. Böylece fırça kıllarının ulaşamayacağı yerlerde besin rezervleri ve bakteri kolonileri oluşmaya başlar.
Kaviteleşme büyür, çürük alanı genişler, zararlı bakterilerin sayısı ve faaliyeti artar. Sonra kendiliğinden kırılan diş hikayeleri, gecenin bir vaktinde başlayan dayanılmaz diş ağrıları, harcamak zorunda kalacağız bir çok para ve diş hekiminde kaybettiğniz zaman…
Konuyu noktalamadan önce bir uyarı daha yapayım.
Günde hiç yoksa 3 öğün yemek yiyoruz. Her yemek öncesi ve sonrası ellerimizi yıkarız. Şimdi size sorayım;
Her yemekten sonra ellerimizi temizlemesek ellerimiz çürür mü? Ben elini yıkamadığı için parmakları çürümüş diye bir vaka duymadım 🙂 Böyle olduğu halde ellerimizi temizlemediğimizde rahatsız oluyoruz.
Dişlerimiz o kadar şanslı değiller. Onları her zaman görmüyoruz ve kirli olmaları bazen bizi rahatsız etmeyebiliyor. Hiç yoksa ellerimizin temizliğine gösterdiğimiz kadar özen göstersek, dişlerimizin sağlığı için o bile yeterli olacaktır.
Son söz…
Yatmadan önce mutlaka dişlerimizi “özenle” fırçalayalım. her yemekten sonra fırçalamadan önce diş ipliği kullanalım. Ve eğer mümkünse yararlı bakteri desteği içi probiyotik içeren bir diş macunu kullanalım. Sonra bize düzeltecek hasta diş kalmayacağı için gönül rahatlığıyla emekli olabiliriz.
Sağlıkla kalın…
