Gerodontoloji, tam dişsizlik ve protez uygulamaları
Gerodontoloji; diş hekimliğinin, yaşlı insanların ağız, çene ve diş sağlığı ile ilgilenen klinik bölümünüdür. Periodontal hastalıklar ve çürük nedeni ile yaşanan diş kayıplarının yaş ortalaması maalesef ülkemizde oldukça düşüktür. Klinilk ortamında 30-40 yaş arası neredeyse tamamen dişsiz kalmış vakalar ile karşılaşıyoruz. Bu tablo bize yaşlı nüfusumuzun büyük bir kısmının tam dişsizlik şikayetleri ile diş hekimine başvuracağını gösteriyor.
Vücut sağlığımızın devamlılığı ağzımızda başlıyor. Bazı besinler (özellikle ekmek gibi) ağızda yeterince çiğnenmez ise sindirilmeden, ağız içerisine geldiği gibi sistemden dışarıya atılıyor. Yeterli ve kaliteli beslenmenin ilk adımı yeterince çiğneyebilmekten geçiyor. Çoklu dişsizlik durumlarında yeterli çiğneme yapılmadığı gibi çenelerin birbirleriyle olan ilişkileri de bozuluyor. Çene ekleminde rahatsızlıklar, çene sistemine ait kaslarda ağrılı durumlar oluşabiliyor.
Dental implantlar ve greft operasyonları yaygın olmasına rağmen tam dişsizlik durumlarında hala büyük bir çoğunluk hareketli damak protez kullanmak zorunda kalıyor. Bunun asıl nedenini klinik olarak imkansız vakalar haricinde, ekonomik sıkıntılarda aramak gerekir. İmkansız dediğimiz vakalar altında ilerlemiş yaş nedeniyle, sistemik hastalıklar nedeniyle, mental bozukluklar nedeniyle tedavi edilemeyen vakaları sayabiliriz.
Bir kere ağız hijyeni motivasyonunu kaybetmiş veya ağız hijyeni motivasyonu hiç olmamış bireylerde bir de erken diş kayıpları hastaları ağız hijyeni konusunda biraz daha boş vermişliğe itiyor. Çoğunluk hastalarımızdan duyduğumuz “hepsini çektirip implant yaptıracağım” şeklinde çok yanlış olan cümleler aslında karşı karşıya olduğumuz durumunun ne kadar ciddi olduğunu bize gösteriyor.
İşte tam bu noktada klinik olarak çözmemiz gereken durumun sadece dişsizlik durumunu gidermek olmadığı ortaya çıkıyor. Bunun yanında hastanın psikolojiinin düzelmesini sağlamak, hastanın yapılan protezleri kullanmasını sağlamak, hastada ağız hijyenini için yeterli motivasyonu oluşturmak ve hastanın düzenli aralıklarla diş hekimi kontrolüne gelmesini sağlamak en az dişsizlik sorununu gidermek kadar önem kazanıyor.